Zaćma stanowi główną przyczynę ślepoty, ponieważ jest odpowiedzialna za niemal połowę przypadków jej występowania. Według danych WHO liczba osób dotkniętych tym schorzeniem sięga nawet 20 mln na całym świecie. W Polsce ilość chorych na zaćmę szacowana jest na około 800 tys. Częściej cierpią na nią kobiety, zwłaszcza po 60 r.ż. – jednak według lekarzy każda osoba po ukończonym 70 r. ż. w jakimś stopniu posiada zaćmę. Współczesna medycyna oferuje bardzo skuteczne metody operacyjnego leczenia tego schorzenia, dlatego jeśli podejrzewamy u siebie objawy zaćmy nie warto zwlekać z wizytą u lekarza.
Przyczyną powstawania zaćmy są zmiany degeneracyjne dotyczące soczewki, które najczęściej mają związek z wiekiem. W ich przebiegu dochodzi do odkładania się w soczewce wtrętów białkowych, które upośledzają refrakcję oraz obniżają przejrzystość soczewki. Ponadto, wraz z biegiem lat soczewka traci swoją elastyczność, a co za tym idzie, swoje zdolności akomodacyjne. Niestety procesom tym nie można zapobiec- obecnie nie istnieje zatem profilaktyka rozwoju zaćmy. Można jednak w porę rozpocząć leczenie i cieszyć się pięknem otaczającego świata także w podeszłym wieku.
Jakie objawy powinny skłonić nas do wizyty u okulisty
Zaćma jest schorzeniem, które może rozwijać się skrycie przez wiele lat, gdyż przebiega bez dolegliwości bólowych czy innych swoistych objawów. Ponadto, zwykle dotyczy jednego oka, co dodatkowo opóźnia zauważenie początków choroby. “Pierwszym zauważalnym objawem jest stopniowe pogarszanie się ostrości widzenia i zadaniem okulisty jest rozpoznanie przyczyny oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia” mówi prof. dr hab. n. med. Roman Goś. O zaćmie warto pomyśleć zwłaszcza jeśli ostrości widzenia nie poprawia noszenie mocniejszych szkieł korekcyjnych. Wrażenie widzenia “jak przez mgłę” czy jak zza zabrudzonych okularów może być również, obok wzmożonej męczliwości oczu, jednym z pierwszych objawów rozwijającej się zaćmy (https://www.tourmedica.pl/blog/jakie-sa-objawy-zacmy/).
Pacjenci z zaćmą mają także zaburzoną percepcję barw – kolory jasne kolory wydają im się ciemniejsze niż są w rzeczywistości, a intensywne barwy są jakby wyblakłe. Nawet w przypadku przedmiotów o dużych rozmiarach często wyraźnie widzą jedynie ich kontury; może występować także zjawisko zdwojenia konturów obrazu.
Dość intrygującym objawem jest fakt, że chorzy na zaćmę lepiej widzą o zmierzchu oraz wtedy, gdy niebo jest zachmurzone. Kiedy jest bardzo jasno i słonecznie doświadczają bowiem tzw. olśnień czy refleksów, które pojawiają się zwłaszcza podczas patrzenia w kierunku źródła światła. Może to być szczególnie niebezpieczne podczas prowadzenia samochodu. Jednocześnie nie są oni w stanie widzieć w ciemnościach oraz w ciemnych pomieszczeniach.
Osoby cierpiące na zaćmę często doświadczają problemów z oszacowaniem odległości, co przysparza trudności z poruszaniem się oraz predysponuje do upadków. Dodatkowo, wraz z postępem choroby niemożliwe staje się ostre widzenie także z bliska. Może to prowadzić do rezygnacji z wykonywanych dotychczas czynności oraz lęk przed wychodzeniem z domu i rezygnację z życia towarzyskiego.
U osób dorosłych, u których nie występują żadne dolegliwości ze strony narządu wzroku zaleca się kontrolne badanie u okulisty raz na dwa lata. Osoby po 60 r.ż. powinny odwiedzać okulistę co roku w celu wykrywania chorób oczy na jak najwcześniejszym etapie. W przypadku osób obciążonych zwiększonym ryzykiem rozwoju zaćmy wizyty kontrolne mogą być zalecane nawet co 6 miesięcy. Do grupy osób predysponowanych do rozwoju zaćmy zaliczamy:
– osoby cierpiące na cukrzycę lub galaktozemię
– pacjentów poddawanych długotrwałej sterydoterapii
– osoby po urazach gałki ocznej bądź leczonych z powodu innych chorób narządu wzroku
osoby, które w przeszłości były poddane operacji oczu.
Jedyną metodą leczenia zaćmy jest obecnie postępowanie operacyjne. Zabieg wszczepienia sztucznej soczewki standardowej może być przeprowadzony w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i jego koszty pokrywa wówczas NFZ. Cena takiej operacji w prywatnej klinice okulistycznej waha się od około 3 do 6 tys. zł (cena dotyczy operacji jednego oka) i jest w dużej mierze uzależniona od rodzaju soczewki wybranej przez pacjenta. Czasem bowiem sama cena tych bardzo nowoczesnych może sięgać niemal 4 tys. zł.