17 września 1939 r. wojska sowieckie – łamiąc międzynarodowe porozumienia, bez wypowiedzenia wojny – przekroczyły granice Polski. Atakowi Armii Czerwonej przeciwstawił się polski Korpus Ochrony Pogranicza. Inwazji dokonało 620 tys. Sowietów wspieranych przez niecałe 5 tys. czołgów i niecałe 3,5 tys. samolotów. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/09/sowieci-1.mp3]
– mówi Juliusz Sętowski z Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy. Nie można mówić o masowym kontakcie częstochowian ze wschodnim zaborcą. Już 3 września nasze miasto zajęły wojska niemieckie, rozpoczynając rzeź ludności, np. w Krwawy Poniedziałek. Źródła historyczne opisują natomiast indywidualne tragedie. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/09/sowieci-2.mp3]
Armia Czerwona zajęła Częstochowę w połowie stycznia 1945 r., cztery lata po rozpadzie sojuszu Moskwy i Berlina.
Krzysztof Rygalik