Minęło 50 lat od obrony rozprawy doktorskiej ks. prof. dr hab. Jana Związka. Z tej okazji 28 lutego w Wyższym Instytucie Teologicznym w Częstochowie odbyły się uroczystości jubileuszowe ks. prof. dr. hab. Jana Związka oraz promocja Księgi Jubileuszowej XII tomu serii wydawniczej „Veritati et Caritati”. Wśród zaproszonych gości był abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, który wyraził wdzięczność za osobę ks. Jana Związka:
– Jestem wdzięczny Panu Bogu, że najpierw spotkałem Księdza Profesora jako rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie, kiedy sam pełniłem funkcję rektora w Radomiu. Później dopiero zacząłem go odkrywać, jako skarb historyczny, nie ten z muzeum, ale po prostu konkretnego człowieka, który zaangażował się nie tylko w środowisko akademickie wspólnoty seminaryjnej, czy wspólnoty uniwersyteckiej, czy wtedy jeszcze Akademii Teologicznej w Krakowie, ale również w środowisko akademickie naszego miasta. Taka poszerzona działalność Księdza Profesora z pewnością jest ciągle do odkrycia i ta książka pamiątkowa, którą dzisiaj będziemy mu wręczać z pewnością jest takim dowodem jego działalności naukowej, ale przede wszystkim takiego kontaktu ludzkiego personalistycznego z tymi, którzy z tego skarbca historii chcą wydobywać prawdę, a nie jakieś interpretację które mogą być zafałszowane.
Ks. Jan Związek w 1969 r. na podstawie rozprawy pt. „Katolickie poglądy polityczno-społeczne w Polsce na przełomie XVI-XVII wieku w świetle kazań” uzyskał stopień naukowy doktora historii Kościoła na Wydziale Teologicznym KUL. W rozmowie z Radiem Fiat opowiedział, jak wspomina tamten czas:
– Sam egzamin doktorski to była dla mnie przyjemnością. W prawdzie nie był to łatwy egzamin, bo recenzentem mojej pracy doktorskiej był profesor kierownik Instytutu Historii Nowożytnej Polskiej Akademii w Warszawie. Człowiek, który był daleko od Kościoła. Nawet promotor mój ksiądz Żywczyński, profesor, pyta mi się czy ja się nie boję takiego recenzenta. Odpowiedziałem, że cytuję kilkanaście jego pozycji. To promotor odpowiedział mi, że weźmiemy tego recenzenta. Napisał recenzję bardzo surowo. Ja pisałem pracę doktorską na temat „Katolickie poglądy polityczno-społeczne w Polsce na przełomie XVI-XVII wieku w świetle kazań”. We wstępie zaznaczyłem, że korzystam tylko z prac drukowanych, publikowanych. Tymczasem Pan Profesor Janusz Tazbir wywód przeciwko mnie oparł na tezie, że nie wykorzystałem kazań rękopiśmiennych, ale to ja we wstępie wyraźnie podkreśliłem. Jak wyjaśniłem, wytłumaczyłem, księdzu profesorowi Żywczyńskiemu, mojemu promotorowi, wówczas mówię, że rzeczywiście, widocznie nie zauważył tego fragmentu we wstępie. Tak dosyć pewnie przystępowaliśmy, to znaczy ksiądz profesor Żywczyński i ja do do egzaminu. Ksiądz profesor Żywczyński wiedział o moim kontrargumencie przeciwko zarzutowi pana profesora Tazbira. Sam profesor Tazbir podczas przewodu przemawiał wykazując niedokładności z tego tytułu w kazaniach rękopiśmiennych z pełną energią, a ksiądz profesor Żywczyński tylko spod oka, spod okularów spoglądał na mnie i od czasu do czasu się uśmiechał. Odpowiedziałem broniąc się, że pan profesor nie zauważył tego i on wtedy całkowicie się zmienił, także nawet w tonacji jego głosu, w wyglądzie jego twarzy nastąpiła ogromna zmiana. Przeszła obrona, cała narada trwała może pięć lub dziesięć minut. Nie zdążyłem właściwie wyjść z tej sali. Wyszedłem może jakieś 20 m., a Ksiądz Profesor Żywczyński już mnie wzywał z powrotem i składał gratulacje. To była przyjemna chwila.
Ks. Mikołaj Węgrzyn, dyrektor Wyższego Instytutu Teologicznego, był jednym ze studentów ks. Jana Związka. Jak wspomina wykłady z ks. Janem?:
– Kiedy chodzi o wykłady, to tak, rzeczywiście ksiądz Jan Związek będąc wówczas rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Częstochowskiej, to jeszcze nie było wówczas Archidiecezji Częstochowskiej, również przyjmował mnie do seminarium w 1991 roku i potem również wykładał historię w Seminarium. Zapewne to było w ten sposób, że Ksiądz Profesor już wtedy wykładał te historię od wielu lat. Przede wszystkim było uderzające jak doskonale zna historię Kościoła lokalnego, historię Kościoła częstochowskiego, dzieje tego regionu, dzieje Kościoła w Polsce, ale w szczególny sposób dzieje poszczególnych parafii częstochowskich, historię życia wybitnych osób, które przyczyniały się do powstania naszej Archidiecezji. Ta jego wiedza na pewno była ogromna
Słowa powitania do zaproszonych gości skierował ks. Mikołaj Węgrzyn, słowa podziękowania w imieniu ks. Grzegorza Szumery, rektora Wyższego Seminarium Duchownego, skierował ks. Kamil Zadrożny. Curriculum vitae Jubilata przedstawił ks. dr Paweł Kostrzewski, wykładowca Historii Kościoła w Wyższym Instytucie Teologicznym, a zarazem uczeń ks. Jana Związka. Laudację na część ks. Jana Związka wygłosił prof. dr hab. Marian Głowacki. Ks. dr Łukasz Laskowski zaprezentował XII tom „Veritati et Caritati” poświęcony ks. Związkowi. Abp Wacław Depo, moderator WIT, skierował swoje słowa do Jubilata i zaproszonych gości. Cała uroczystość zakończyła się odśpiewaniem hymnu Instytutu przez chór Basilica Cantans.
