W 2017 roku przypadają dwie rocznice związane z życiem częstochowskiego lekarza, filozofa i społecznika Władysława Biegańskiego – 160. urodzin i 100. śmierci. Od 1883 roku do końca swego życia Biegański mieszkał w naszym mieście w domu przy obecnej ulicy Wolności 16. Pracował przy kolei warszawsko-wiedeńskiej, później jako lekarz fabryczny i dyrektor miejskiego szpitala. Był absolwentem medycyny na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Położył ogromne zasługi dla rozwoju lecznictwa i świadomości higienicznej w Częstochowie, był twórcą Towarzystwa Lekarskiego Częstochowskiego, Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan, Towarzystwa Higienicznego, a także pierwszym prezesem Częstochowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Jego działalność doprowadziła do powstania w Częstochowie w 1917 roku miejskiej biblioteki, posiadającej do dziś patronat swojego założyciela.
Władysław Biegański był autorem wielu podręczników medycznych, m.in. Diagnostyki różniczkowej chorób wewnętrznych (wyd. 1891), Wykładów o chorobach zakaźnych ostrych (wyd. 1900-1901), Zagadnień ogólnych z teorii nauk lekarskich (wyd. 1897), Logiki medycyny (wyd. 1894,uzupełniona w 1908 i wydana jako Logika medycyny, czyli zasady ogólnej metodologii nauk lekarskich). Zajmował się również filozofią, szczególnie teorią poznania zorientowaną także na diagnostykę chorób. Napisał między innymi Traktat o poznaniu i prawdzie (wyd. 1910) i Etykę ogólną (wyd. 1922).
Jako autor publikacji na temat ogólnych zasad uprawiania medycyny Biegański zwracał szczególną uwagę na humanistyczny wymiar praktyki lekarskiej. Wiedział, że „zmiany anatomiczne nie stanowią wszystkiego w chorobie”, a „czynnik psychiczny ma bardzo ważne znaczenie w leczeniu” (Logika medyczna czyli krytyka poznania lekarskiego). Najważniejszą domeną działań leczniczych była w jego przekonaniu współpraca lekarza z pacjentem ujmowanym holistycznie, jako całość chorującego ciała połączonego z umysłem oraz emocjami. Jego dzieła mają wybitny wymiar poznawczy, ale stanowią również świadectwo znakomitej orientacji we współczesnej mu filozofii oraz prezentują świetny poziom językowy. Biegański jako teoretyk medycyny jest bowiem także pisarzem posiadającym indywidualny styl literacki. Jest oczywiste, że w roku podwójnego jubileuszu wybitnego częstochowianina kolejna edycja realizowanego od 2012 roku polsko-czeskiego projektu „Intelektualista na prowincji” będzie przebiegać pod jego patronatem. Do tej pory staraniem Wydziału Filologiczno-Historycznego AJD w Częstochowie oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Ostrawskiego odbyły się następujące konferencje: „Intelektualista na prowincji”, „Historyk na prowincji”, „Pisarz na prowincji”, „Filozof na prowincji” i „Artysta na prowincji”. Podczas każdego ze spotkań próbowaliśmy odpowiedzieć na pytanie o wpływ czynników zewnętrznych, środowiska społecznego i technicznego na rozwój świadomej, utalentowanej, twórczej jednostki. Pytaliśmy o warunki dokonującej się od XIX wieku modernizacji społeczeństwa, o rolę uniwersyteckich centrów w kształtowaniu elity umysłowej i artystycznej oraz o możliwości tworzenia z dala od uznanych ośrodków życia kulturalnego i naukowego. Prezentowaliśmy przedstawicieli poszczególnych sfer ludzkiej aktywności, żyjących na uboczu, pracujących w małych społecznościach lokalnych. Zastanawialiśmy się nad uniwersalnymi wartościami powstających w ten sposób dzieł sztuki i prac naukowych.

Jesteśmy przekonani, że ze względu na swe wybitne osiągnięcia w medycynie, filozofii oraz pracy na rzecz społeczeństwa, a także z powodu uwarunkowań biograficznych – życia w prowincjonalnej wówczas Częstochowie – dr Władysław Biegański w pełni zasługuje na przypomnienie. Dlatego Wydział Filologiczno-Historyczny Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie wraz z Wydziałem Filozoficznym Uniwersytetu Ostrawskiego zaprasza na konferencję naukową „Lekarz na prowincji”, która odbędzie się w Częstochowie w dniach 9-10 listopada 2017 roku. Podczas obrad pragniemy nie tylko uczcić pamięć wybitnego mieszkańca Częstochowy, ale też poddać interdyscyplinarnej refleksji związki medycyny z humanistyką. Jako szczegółowe problemy proponujemy:
biografie i twórczość pisarzy-lekarzy obraz lekarzy, procesu leczenia, szpitali w literaturze oraz innych sztukach
obraz uzdrowisk polskich i zagranicznych, podróżopisarstwo związane z leczeniem i wspomaganiem zdrowia
obrazy medycznych ośrodków naukowych i mistrzów sztuki lekarskiej w pamiętnikarstwie i literaturze
filozoficzne, społeczne i kulturowe aspekty zdrowia i choroby chorobę jako metaforę w historii, kulturze, religii
przysłowia związane ze zdrowiem i chorobą obrazy choroby i leczenia w religiach i wierzeniach wielkie epidemie i ich obrazy w historii i sztuce literackie obrazy lekarza w środowisku – przemiany statusu, uwarunkowania społeczne
i geograficzne, dyspozycje psychiczne i moralne, aspekty historyczne, genealogiczne, płciowe tradycje polskiej medycyny, sylwetki wybitnych uczonych. Swoje zaproszenie kierujemy w stronę historyków, filozofów, socjologów, lekarzy, literaturoznawców, historyków sztuki. Interesuje nas refleksja skupiona nie tylko na współczesnych zagadnieniach związków medycyny z literaturą i sztuką, ale także spojrzenie na tę problematykę z perspektywy historycznej.

Termin i miejsce konferencji: 9-10 listopada 2017, Ośrodek Orle Gniazdo w Hucisku koło Częstochowy.
Formularz zgłoszeniowy prosimy przesłać do 31 maja 2017 roku na adres internetowy: lekarznaprowincji@onet.pl
Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w tym wydarzeniu naukowym,
Komitet organizacyjny:
dr hab. Agnieszka Czajkowska, prof. nadzw. AJD
dr hab. Bartosz Małczyński
dr hab. Barbara Szargot
prof. dr hab. Tadeusz Srogosz
dr Anna Czerniecka-Haberko
dr Katarzyna Milik
mgr Ewelina Dziewońska-Chudy
mgr Ewelina Mika
mgr Elżbieta Hak
mgr Bartosz Woźniak

czestochowskie24

Polityka prywatności: Redakcja czestochowskie24.pl zastrzega wszelkie prawa do portalu. Użytkownicy mogą pobierać i drukować fragmenty zawartości portalu informacyjnego czestochowskie24.pl wyłącznie do użytku osobistego. Publikacja, rozpowszechnianie zawartości niniejszego portalu lub jej sprzedaż (także framing i in. podobne metody), są bez uprzedniej pisemnej zgody redakcji zabronione i stanowią naruszenie ustaw o prawie autorskim, ochronie baz danych i uczciwej konkurencji - będą ścigane przy pomocy wszelkich dostępnych środków prawnych.

Skip to content