„Nadeszła godzina ciężkiej próby” – powiedział Wojciech Jaruzelski 13 grudnia 1981 roku. Tego dnia bieg polskiej historii zmienił się, a komuniści przejęli nad społeczeństwem jeszcze większą kontrolę.

Władze PRL-u twierdziły oficjalnie, że nowe zasady funkcjonowania państwa zaczęły obowiązywać z powodu gospodarczego załamania kraju, gróźb zamachu stanu i przejęcia władzy przez Solidarność. Celem wprowadzenia stanu wojennego było więc przede wszystkim stłumienie aktywności tych, którzy pragnęli zmiany ustroju państwa. Do tej grupy osób należała m.in. Anna Dąbrowska, sekretarz Zarządu Głównego Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy:

– Strajkowaliśmy w związku z dwiema sprawami. Pierwsza z nich dotyczyła uczelni w Opolu, która chciała się „pozbyć” komunistycznego rektora. Później doszła jeszcze sprawa Wyższej Szkoły Pożarniczej w Warszawie, która chciała uwolnić się spod nadzoru wojskowego. Strajk skończył się 11 grudnia. Zaapelowano do nas, że 13 grudnia odbędzie się pielgrzymka strajkujących studentów na Jasną Górę. Tam prymas Glemp powiedział, że: „mamy zachować spokój”. Nie wiedzieliśmy jeszcze, o co chodzi. Następnie dowiedzieliśmy się, że wszyscy, którzy zameldowani są poza Częstochową, muszą udać się w swoje miejsca zamieszkania.

W wielu przypadkach działacze antykomunistyczni płacili za swoją postawę wysoką cenę. Oddziały ZOMO brutalnie tłumiły strajki, a wiele osób trafiało „za kraty”. Tak też było w przypadku Anny Rakocz, przewodniczącej Stowarzyszenia Więzionych, Internowanych i Represjonowanych WIR w Częstochowie oraz Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Represjonowanych w Stanie Wojennym. Kobieta więziona była przez 7 miesięcy:

– Był to najgorszy okres mojego życia. Przeżyłam już wiele lat, ale nie zapomnę chwili, kiedy nastał stan wojenny. 13 grudnia 1981 roku zabrano mnie z domu do tzw. Trójkąta. Następnie przewożono mnie do różnych miejsc aż do 25 lipca, kiedy ogłoszona została amnestia dla kobiet. Powrót do domu był najszczęśliwszym dniem w moim życiu.

Wprowadzenia stanu wojennego zażądała Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) pod przewodnictwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Do 1983 roku obowiązywała w kraju m.in. godzina milicyjna i cenzura korespondencji.

ABK

Skip to content