W niedzielę 10 grudnia w Polsce obchodzony jest Dzień Modlitwy i Pomocy Materialnej Kościołowi na Wschodzie. Już po raz 18. wierni w naszym kraju mogą wesprzeć katolików w państwach byłego Związku Sowieckiego.
Określenie „Wschód” oznacza w tym wypadku wszystkie państwa zlokalizowane na wschód i południowy wschód od Polski w Europie i w Azji. Przede wszystkim chodzi o obszary ZSRR i dawnych krajów tzw. demokracji ludowej, z wyłączeniem Chin.
Po upadku ZSRR w 1991 roku w społeczeństwie postsowieckim zaczęto dostrzegać żywą wiarę w Chrystusa ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego. Zaczęto doceniać również ofiarną pracę kapłanów, sióstr zakonnych i osób świeckich w powstałych parafiach, ich bezinteresowną miłość do Boga oraz otwartość i serdeczność wobec zaniedbanych duchowo i moralnie. Doceniono zwłaszcza ich posługę charytatywną. Natomiast pracujący w Kościele katolickim na Wschodzie Pasterze i kapłani, bracia i siostry zakonne dostrzegli coraz wyraźniejszy szacunek dla Dekalogu i wartości ogólnoludzkich. Wierni zaczęli stawać się coraz bardziej odpowiedzialnymi i posłusznymi głoszonej im Ewangelii. Zaczęli z szacunkiem odnosić się do życia poczętego oraz życia rodzinnego.
Warto też przypomnieć, że w czasach sowieckich (1922 – 1991), ZSRR przysporzył światu wielu męczenników. Według Centrum Badań Światowego Chrześcijaństwa najwięcej męczenników w ciągu ponad dwóch tysięcy lat historii „wyprodukowały” sowieckie obozy pomiędzy rokiem 1921 a 1980. Ujmując rzecz statystycznie, rosyjski kościół prawosławny wydał do tej pory najwięcej męczenników spośród wszystkich Kościołów Chrześcijańskich. Liczba jego wiernych zamordowanych przez komunistów i nazistów wynosi około 25 milionów.
Dzisiaj Kościół na Wschodzie ma swoje struktury i seminaria. Wspólnoty parafialne żyją, rozwijają się, są miejscowe powołania, nawet posyłani są misjonarze w świat. Nie oznacza to, że nie ma przed tamtejszym Kościołem poważnych wyzwań. Współczesna Rosja czy Białoruś są krajami, gdzie w ostatnich latach wzmaga się wiele przejawów prześladowania chrześcijan, którzy potrzebują wsparcia zarówno materialnego jak duchowego.
W roku 1989 powołany został przez Konferencję Episkopatu Polski Zespół Pomocy Kościelnej dla Katolików na Wschodzie. Jego celem jest organizowanie i niesienie pomocy duchowej i materialnej katolikom na Wschodzie. W ubiegłym roku Zespół zrealizował 360 projektów pomocowych na kwotę 2,25 mln zł.
Piotr Nicpoń