22 września 1942 roku, dzień po żydowskim święcie Jom Kipur, czyli niespełna 82 lata temu rozpoczęła się likwidacji getta w Częstochowie. Trwało ono ponad dwa tygodnie i zakończyło się w nocy z 7 na 8 października. W związku z rocznicą w piątek, 20 września odbyła się uroczystość upamiętniająca tamte wydarzenia. Obchody miały miejsce na Cmentarzu Żydowskim w Częstochowie.
Alon Goldman, przewodniczący Związku Żydów Częstochowian w Izraelu zaznaczył, że nie można zapominać o osobach, które w tamtym czasie zginęły:
– 82 lata trzeba pamiętać, to są nasze rodziny. Były skazane na śmierć do Niemieckiego obozu, w Treblince. Cześć z nich, są tutaj na cmentarzu, i są pochowani w tych masowych grobach. Tak, że musimy zawsze pamiętać tę historię i nie dać nikomu zapomnieć.
Jak wyjaśniła Izabela Sobańska-Klekowska, przewodnicząca Towarzystwa Społeczno–Kulturalnego Żydów w Polsce – Odział Częstochowski, uroczystość nieprzypadkowo odbyła się na Cmentarzu Żydowskim:
– Spotykamy się w 82. rocznicę początku likwidacji Częstochowskiego getta, ale musimy też pamiętać o tym, że nie wszystkie morderstwa, które były popełnione na ludności polskiej i żydowskiej w czasie wojny były w mieście. Niektóre były też tutaj, w tym miejscu i jest to jedyne miejsce, jedyny cmentarz żydowski, na którym są wojenne mogiły Żydów, Polaków, Częstochowian.
Zastępca Prezydenta Miasta Częstochowy, Ryszard Stefaniak podkreślił, że pamięć o Żydach jest bardzo ważna:
– Przede wszystkim co roku spotykamy się z pamięcią o żydowskich obywatelach naszego miasta, najczęściej pod pomnikiem bohaterów getta na Starym Mieście, ale bardzo często spotykamy się również tu na tym cmentarzu, gdzie podlegają renowacje zachowane pomniki. Obywatele żydowscy naszego miasta, którzy przed wojną stanowili prawie ponad 40 tys. osób, zostali okrutnie wymordowani. Świat, który kiedyś istniał, przestał jak gdyby istnieć, ale on nadal żyje w naszej pamięci, w tym, że pamiętamy, w tym, że czcimy ich dokonania jako ludzi nauki, jako ludzi kultury, jako wielkich filantropów, jako tych, którzy w tej wielokulturowej Częstochowie, bo ona taką była, razem z ludnością polską, z ludnością katolicką, z chrześcijanami tworzyli dzień, dzień dzisiejszy, przyszłość naszego miasta, to jest najważniejsze.
Getto żydowskie w Częstochowie zostało utworzone 9 kwietnia 1941. Doprowadziło do tego rozporządzenie wydane dwa dni wcześniej przez Richarda Wendlera. Obszar getta obejmował sporą część naszego miasta: od północy sięgał ulic Kawiej, Kiedrzyńskiej i Jaskrowskiej, od południa ulic Fabrycznej (obecnie Mielczarskiego), Narutowicza (obecnie Krakowska) i Strażackiej, od wschodu rzeki Warta, a od zachodu torów kolejowych.
PJU