Wielki Pasterz, który umiłował Kościół – 12 grudnia 2021 roku o godz. 7:45, podczas sprawowanej przy jego łóżku Mszy św. zmarł abp senior Stanisław Nowak. Pierwszy metropolita częstochowski nazywany był człowiekiem Różańca św. i oddanym sługą Maryi. Dar kapłaństwa uznawał za największą łaskę daną mu przez Boga.
Przypomnijmy, że Katolickie Radio Fiat nie powstałaby dzięki jego aktywnemu zaangażowaniu. Podczas rozmowy przeprowadzonej na antenie z okazji 60. rocznicy święceń kapłańskich, pierwszy metropolita częstochowski powiedział:
Bardzo dziękuję, że nie wstydzicie się starego biskupa. Dyrektor radia ks. Piotr Zaborski, wicedyrektor Aleksandra Mieczyńska robią wszystko, aby nagrywać moje rozważania. Jestem za to ogromnie wdzięczny. Z całego serca błogosławię Radiu Fiat, które miałem łaskę założyć po Światowych Dniach Młodzieży oraz wszystkim słuchaczom.
Urząd metropolity częstochowskiego śp. Ksiądz Arcybiskup sprawował przez 27 lat. W lipcu 2010, po ukończeniu 75 lat złożył rezygnację. Papież Benedykt XVI rozpatrzył ją formułą nunc pro tunc, prosząc metropolitę o kontynuowanie posługi do końca 2011 roku. 29 grudnia Ojciec Święty zwolnił go z funkcji arcybiskupa metropolity częstochowskiego i mianował na ten urząd bp. Wacława Depo:
Posługiwaliśmy razem w różnych miejscach przez blisko 10 lat. Dopełniał mnie. Był tam, gdzie ja nie mogłem być. Powiedział kiedyś: arcybiskupie ty jesteś maryjny, a ja jestem kalwariasz. Był człowiekiem zakochanym na kalwaryjskich drogach. Jestem bardzo wdzięczny za nasz wspólny czas. Dopełnialiśmy się i nigdy sobie nie zazdrościliśmy.
Śp. Arcybiskup Senior pełnił w Konferencji Episkopatu Polski funkcję przewodniczącego Komisji Maryjnej, przewodniczącego Zespołu ds. Sanktuariów, Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Francji oraz wiceprzewodniczącego Komisji ds. Seminariów Duchownych. Wchodził też w skład Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, Komisji ds. Duchowieństwa i Komisji ds. Powołań Duchownych. Był również delegatem KEP ds. Egzorcystów w Polsce. 24 czerwca 2004 papież Jan Paweł II ustanowił go drugim wiceprzewodniczącym Papieskiej Akademii Niepokalanej.
Warto też zaznaczyć, że abp senior Stanisław Nowak szczególnie szanowany był także w Kościele krakowskim. Tak wspomina go kard. Stanisław Dziwisz:
Zapamiętałem go, jako całkowicie oddanego Panu Bogu. Spotkaliśmy się w pierwszym dniu, kiedy wchodziłem do seminarium. On był już wtedy na ostatnim roku. Przyjmował nas. Widzieliśmy w nim człowieka bożego. To przeświadczenie pogłębiało się przez wszystkie lata jego życia.
O niezwykłej duchowości pierwszego metropolity częstochowskiego mówi również ks. Bronisław Fidelus, emerytowany archiprezbiter Bazyliki Mariackiej i wikariusz generalny archidiecezji krakowskiej. Jak tłumaczy – duchowość śp. Księdza Arcybiskupa miała ogromny wpływ na wiele pokoleń krakowskich kapłanów:
Jego osoba, duchowość odznaczyła się w życiu duchownym dużego pokolenia kapłanów archidiecezji krakowskiej. Przez 20 lat był w seminarium – początkowo jako ojciec duchowny, później jako rektor. W 1984 roku mianowany został arcybiskupem częstochowskim. Nigdy nie widziałem go poddenerwowanego. Nie słyszałem, aby mówił o kimś źle. Był bardzo związany z Krakowem.
Prowadził nas dwiema drogami – drogą Maryjną i drogą Eucharystii – tak wspomina śp. abp. Stanisława Nowaka ks. prof. Marian Duda, który towarzyszył pasterzowi częstochowskiemu od 1984 roku. Był też świadkiem przejścia Księdza Arcybiskupa do wieczności, podczas Mszy św., którą koncelebrował z bp. Andrzejem Przybylskim:
Z Księdzem Arcybiskupem współpracowałem od samego początku jego posługiwania w Kościele częstochowskim, gdy przyszedł do nas jeszcze przez sakrą biskupią. Naszemu Kościołowi częstochowskiemu przewodniczył przez 27 lat w bardzo dynamiczny sposób. Prowadził nas drogą maryjną i eucharystyczną. Przez całą noc czuwałem przy łóżku Księdza Arcybiskupa, który powoli odchodził. To, że mogłem tam być, postrzegam jako wielką łaskę.
Ordynariusz rzeszowski bp Jan Wątroba otrzymał z rąk śp. abp. Stanisława Nowaka świecenia biskupie. Przez 13 lat współpracował z metropolitą częstochowskim jako biskup pomocniczy naszej archidiecezji:
Pamiętam naszą rozmowę z 1985 roku. Ksiądz Arcybiskup przyjechał do Rzymu do Ojca Świętego. Potem wezwał mnie na rozmowę. Poprosił, abym został w Częstochowie jego sekretarzem. Pamiętam, że miałem obawy. Powiedziałem, ze nie wiem, czy dam radę. On wtedy się uśmiechną i powiedział: „A co ja mam powiedzieć? Dla mnie też to wszystko jest nowe”. Dodał mi otuchy i jeszcze raz poprosił, abym przyjechał do Częstochowy.
Abp Stanisław Nowak podczas swojej posługi w archidiecezji częstochowskiej ciągle miał w pamięci swoich bliskich, mieszkających w podkrakowskich Jeziorzanach. Barbara Solecka, bratanica abp. Nowaka wspomina, jak podczas pielgrzymek do Częstochowy zaglądała do wujka na herbatę:
Gdy chodziliśmy na pielgrzymki, to można było wstąpić po drodze do wujka. Ja chodziłam na całonocne adoracje z Duszpasterstwem Akademickim. Zawsze nas wujek po drodze przyjął, herbatę zrobił i pobłogosławił na dalszą drogę.
Największym dowodem ogromnej gorliwości w pracy i miłości abp. Stanisława Nowaka do swojej archidiecezji jest zdanie, jakie mają o nim częstochowscy wierni. Zapytaliśmy ich o wspomnienia, jakie noszą w sercach na temat życia abp Stanisława:
W ostatnich latach życia abp. Stanisławowi towarzyszył bp Andrzej Przybylski. Zapytaliśmy go jak wspomina abp. Stanisława z perspektywy pierwszej rocznicy śmierci. Pośród ogromu wspomnień bp Andrzej szczególnie zapamiętał gorliwą pobożność śp. abp. Nowaka:
Czasem ja, młody ksiądz ze zmęczenia zasypiałem a Metropolita Częstochowski chodził po kaplicy i się modlił. Ja próbowałem wstać rano wcześniej niż biskup, a mój Biskup już był w kaplicy i się modlił. Bardzo wiele razy widziałem go klęczącego czy leżącego przed Najświętszym Sakramentem. To było zaplecze nie tylko jego biskupstwa, ale też całej archidiecezji.
Abp Stanisław Nowak spoczywa w Krypcie Biskupów Częstochowskich pod Archikatedrą Świętej Rodziny. Pierwszy metropolita częstochowski został zapamiętany jako bardzo aktywny duszpasterz, inicjator wielu rozmaitych dzieł ewangelizacyjnych oraz budowniczy parafii. Jednak przede wszystkim powinniśmy go wspominać jako wielkiego kapłana i mędrca, z którego rad korzystali m.in. bł. kard. Stefan Wyszyński i św. Jan Paweł II.