Ks. M. Duda: Parafia? Tak, ale parafia odnowiona!

Ks. dr hab. Marian Duda w parafii św. Narodzenia Pańskiego w Pajęcznie

Kongregacja ds. Duchowieństwa opublikowała 20 lipca br. bardzo ważny dokument duszpasterski dotyczący parafii. Kościół żyje przede wszystkim w parafiach, a te przechodzą w naszych swoistą transformację. O tym, co powinno zmienić się w parafiach w świetle watykańskiego dokumentu, mówi ks. dr hab. Marian Duda.

– Od początku Kościoła parafia była narzędziem ewangelizacji, w różnych epokach odgrywała bardzo różną rolę, natomiast współcześnie – w skutek tych przemian, które zachodzą, bardzo gwałtownych i szybkich – również parafia poddana jest pewnego rodzaju kryzysom. Z zasady parafia jest terytorialna – i ten dokument to podkreśla i utrzymuje – natomiast dokument mówi o tym zarazem, że dzisiaj przez terytorium rozumie się coś zupełnie innego niż dawniej. Dawniej rozumiało się przez przestrzeń geograficzną, a dzisiaj się rozumie przez siatkę relacji, odniesień i przynależności ludzi do różnych wspólnot. Dlatego zasada terytorialności wciąż obowiązująca, została jakby zrelatywizowana – powiedział ks. Marian Duda. – Jest w tym dokumencie, oczywiście, teologia parafii, wizja parafii wg wiary, co to jest za wspólnota, bo tu nie chodzi o instytucję biurokratyczną, tylko o jakiś urząd, o jakąś strukturę, ale chodzi głównie o wspólnotę wiernych, a wszystko jest rozważane w tym dokumencie w jednym kluczu: kluczu misyjnym. Zresztą sam tytuł tego dokumentu brzmi: “Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej, w misji ewangelizacyjnej współczesnego Kościoła” – stwierdził.

Parafie – w świetle instrukcji z Watykanu, podpisanego przez papieża Franciszka – mają stać się bardziej misyjne.

– Wszystko, co w Kościele czynimy, ma być ewangelizacją, bądź jej formą, katechizacją, a gdy nią nie jest, nie służy Kościołowi. Również parafia ma służyć przede wszystkim ewangelizacji, ale żeby taką była w rzeczywistości, to okazuje się już to od wielu lat. Przecież to już Jan Paweł II to mocno akcentował, a w tym dokumencie jest jeszcze mocniej wyakcentowane: misyjny charakter parafii. Misja jako klucz, a więc wszystko powinno być podporządkowane misji ewangelizacyjnej – zaznaczył ks. Duda. – Dokument ten demaskuje parafie, które nie służą ewangelizacji. Nawet tam jest takie określenie, że są pewne parafie, które są w pewnym sensie “w formie sklerozy duszpasterskiej”, zatrzymały się na jakimś etapie i powtarza się tylko pewne ryty bez ich zrozumienia, i obsługują one tylko jakąś malutką grupkę ludzi, coraz mniejszą, gdy tymczasem większość wiernych ochrzczonych pozostaje poza wpływem swojej wspólnoty parafialnej – stwierdził kapłan.

Ks. Marian Duda stwierdził, że dokument kongregacji daje praktyczne rozwiązania, jak zreorganizować wspólnoty parafialne, zwłaszcza, gdy jest w nich coraz mniej ludzi albo brakuje kapłanów.

– Tam są bardzo jasne dyspozycje, również jeśli chodzi o wykorzystanie kapłanów, nawet tych, którzy przechodzą na emeryturę po 75-tym roku życia. Wyraźnie dokument wskazuje, że należy nadal ich w duszpasterstwie wykorzystać, widzieć ich posługę, żeby nie widzieli się już odsunięci i niepotrzebni. Wreszcie, pokazuje się nieodzowność parafii do tego stopnia, że dokument mówi, że nie wolno biskupowi w sposób prosty, jednym dekretem, znieść parafii. Tak to jest na Zachodzie, że się znosi parafie. Ostatnio w jednej z diecezji niemieckich 1000 parafii zniesionych, na rzecz 40 nowych parafii. Każda parafia, jeśli tylko można, powinna być utrzymana, a jeśli nawet nie ma tam kapłana, to można powierzyć posługę duszpasterską, katechetyczną, liturgiczną – na ile tylko to mogą czynić – ludziom świeckim czy diakonom stałym – powiedział kapłan. – Bardzo dużo jest punktów szczegółowych i dlatego trudno jest tutaj wymienić kilka, bo dokument zawiera chyba ponad 100-kę tych punktów, gdzie teoria i praktyka w stosunku do parafii są ze sobą jakoś związane i wyjaśnione, natomiast to są takie zasadnicze linie – stwierdził ks. Marian Duda.

Watykańska instrukcja podkreśla przede wszystkim, że podstawową słabością parafii jest brak misji.

– Lubię często to powtarzać: w parafii duszpasterstwo działa jak ten zegar, to wahadło zegarowe – wychodzimy po ludzi, w misji i przyprowadzamy tych ludzi, a więc nie tylko czekamy, ale to, co jest bardzo bliskie Franciszkowi: obraz parafii wychodzącej. Nie tylko przyjmującej, czekającej, aż przyjdą ludzie, bo żeby przyszli, to trzeba ich zdobyć. Ci, którzy przychodzą, zostali kiedyś przez kogoś zdobyci, kiedyś zewangelizowani, prawda, czy to przez naszych poprzedników duszpasterzy, czy to w chrześcijańskich rodzinach, gdzie następował naturalny przekaz wiary z pokolenia na pokolenie – stwierdził ks. Marian Duda. – Ponieważ on w tej chwili jest zaburzony, – kontynuował – ten przekaz wiary w rodzinie i również w świecie, w związku z transformacjami kulturowymi, jakie świat przeżywa, dlatego konieczne jest nic innego, jak to, co jest nową ewangelizacją, czy jak papież Franciszek lubi mówić: nowy etap ewangelizacji. Więc, parafia słuchająca, parafia wychodząca naprzeciw i szczególnie parafia, która nie gardzi nikim, jest szczególnie pochylona nad ludźmi biednymi, nad jakąś kategorią ludzi, którzy czują się nieraz zmarginalizowani i osaczeni przez różne problemy, niezrozumiani, czy przez współczesną cywilizację wykluczeni – powiedział ks. Duda.

Pomimo tego, że instytucja parafii ma już prawie dwutysięczną historię, zdaniem ks. Mariana Dudy, może być wciąż skutecznym środkiem, za pomocą którego Kościół będzie przyprowadzać ludzi do Boga.

– Z parafii Kościół nie zrezygnuje, bo parafia jest niczym innym, jak Kościołem pośród nas. Jan Paweł II mówił przepięknie, że to jest “ostateczne zobrazowanie i przybliżenie się Kościoła”. Mamy Kościół powszechny, mamy Kościół diecezjalny, ale to jest wszystko skala makro, natomiast żyjemy we wspólnotach lokalnych, zwłaszcza dzisiaj, jak wspomniałem, żyjemy w tych relacjach, które nawiązujemy. Zwykle są to relacje nawiązywane w miejscu zamieszkania czy pracy, czy również dzisiaj też i poprzez media czy komunikatory, ale niemniej są to relacje. Dlatego też: parafia – tak, ale parafia odnowiona – powiedział ks. Duda. – Tego zresztą Kościół uczy, cały XX wiek, to był wiek odnowy parafii. Były rozmaite ruchy, na Zachodzie się rodziły i w Polsce. Przecież wystarczy przypomnieć sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, który nauczał o parafiach, o Kościele domowym, lokalnym i okoliczności parafii – tylko odnowionej w oparciu o te trzy zasadnicze funkcje (w parafii wiadomo, że są funkcje drugorzędne, trzeciorzędne, jest wiadomo funkcja pierwszorzędna), czyli: martyria, leiturgia i diakonia – głoszenie Słowa, celebrowanie w Eucharystii i realizowanie tego Słowa poprzez czynną miłość – stwierdził kapłan. – I taka parafia się ostoi – jako wspólnota ludzi, którzy żyją tą wiarą, celebrują ją w liturgii, zwłaszcza Eucharystii i służą braciom w imię miłości chrześcijańskiej – dodał.

Powstanie instrukcji na temat odnowy parafii to bardzo ważny impuls dla odnowy Kościoła. Żeby jednak ta mogła się dokonać potrzeba, aby zarówno duchowni jak i świeccy wspólnie, przez konkretne działania, wprowadzili watykańskie postulaty w życie.

Aby zapoznać się z treścią Instrukcji kliknij TUTAJ.

KG

Skip to content