To byli niepokorni ludzie. Nie było miejsca, gdzie nie chwytali za broń albo nie spiskowali. Dlatego w kręgach rosyjskich historyków i publicystów coraz częściej zaczęła się pojawiać „kwestia polska”, czyli próba zrozumienia Polaków. Dziś wieczorem (3.11) na Wydziale Filologiczno-Historycznym AJD o polsko-rosyjskich relacjach opowiadała doc. dr Łarisa Arżakowa z Uniwersytetu Państwowego w Petersburgu. Odczyt pt. „Jeszcze raz o ‘kwestii polskiej’”, dotyczący XIX stulecia, odbył się w ramach Wolnej Wszechnicy Historycznej PTH.
Prelegentka rozumie „kwestię polską” jako trend w nauce i publicystyce do wczuwania się w racje drugiej strony. W tym przypadku historycy rosyjscy starali się poznać, zrozumieć i wytłumaczyć historię Polski. Było to o tyle niełatwe, że wraz z kolejnymi polskimi powstaniami między narodami wyrastały kolejne mury.
Następną sprawą jest wielowiekowe sąsiedztwo państw polskich i ruskich. Na rozumienie współczesnych relacji nakłada się nawet balast relacji Królestwa i księstw polskich z Wielkim Księstwem Kijowskim i księstwami ruskimi. Prelegentka zwróciła uwagę, że z biegiem lat niekoniecznie zmienił się brak wzajemnego zrozumienia historii Polaków i Rosjan. Nie jest to wina żadnej ze stron, ale naturalne utożsamianie się z własną grupą. Mimo wszystko, rosyjscy historycy i publicyści w XIX w. podjęli próby spopularyzowania polskich racji.
Krzysztof Rygalik
Foto.: Jan Matejko Konstytucja 3 maja