Zarówno wielu mieszkańców gminy Mstów, jak i odwiedzających ją turystów zdaje sobie sprawę, że to miejsce o przebogatej tradycji. Szczegółową wiedzą poszczycić się mogą jednak tylko historycy, bądź osoby amatorsko zajmujące się badaniem dziejów tej Małej Ojczyzny. Chcąc część historycznej wiedzy upowszechnić i dosłownie wyjść z nią na ulice, gminne władze zrealizowały projekt, którego wymiernym efektem jest zestaw tablic dydaktycznych z informacjami o najciekawszych, choć nieraz nie istniejących już, obiektach.
Wielu mieszkańców Mstowa szczyci się faktem, że niegdyś świetnością przewyższał on nawet pobliską Częstochowę. Ślady zarówno najlepszych, jak i gorszych czasów dla miejscowości i jej okolic, znaleźć można na tablicach wykonanych na zlecenie Urzędu Gminy. Wiele z nich pokazuje obiekty, po których zostały już tylko wspomnienia i stare fotografie. Należą do nich: mstowska synagoga, kościół Św. Wojciecha, czy dwór w Wancerzowie. Teraz miejsca, w których kiedyś stały wspomniane budynki, oznaczone są przez pamiątkowe tablice. Są na nich zdjęcia i opis.
– Dostęp do materiałów źródłowych w wielu przypadkach był nie lada problemem. Dysponujemy zaledwie jednym zdjęciem synagogi, podobnie jest z dworem, zaś kościół Św. Stanisława mamy tylko na ikonografii. Nie dysponujemy fotografiami przedwojennego wyglądu cmentarza żydowskiego, zniszczonego przez Niemców w trakcie wojny. Nadal też nie wiemy jak wyglądały dawniej zabudowania dworskie w Jaskrowie – mówi Adam Markowski zastępca wójta gminy Mstów.
W zbieranie materiałów, wykorzystanych do wykonania tablic włączyło się sporo pasjonatów historii mstowskiej ziemi. Swoją kolekcję archiwaliów udostępnił Artur Bigosiński. Jego zbiór jest tak obszerny, że wykorzystano zaledwie niewielką jego cząstkę. Przydała się także życzliwość Oskara Juchnika, który pomógł w dotarciu do unikalnych zbiorów swego zmarłego ojca Stanisława, wielkiego miłośnika historii Krasic. Do wykonania tablic, które stanęły w Jaskrowie przyczyniły się: kronika tutejszej szkoły oraz fotografie przekazane przez mieszkańca, a obecnie także radnego, Bogusława Gawrona. Wśród innych osób, dzięki którym upowszechniana jest wiedza o Mstowie, wymienić należy Urszulę Całusińską i Marka Dewódzkiego, znanych z wielu wcześniejszych inicjatyw mających na celu promocję gminy.
– Traktujemy ten projekt jako otwarty – jesteśmy gotowi go rozwijać dysponując dostateczną ilością zdjęć z najprostszymi nawet opisami, zwłaszcza co do miejsc, osób i dat. Czasami warto spojrzeć co jest w tle osób stojących na pierwszym planie, bo miejsca te dziś wyglądają zupełnie inaczej. Będziemy bardzo wdzięczni za użyczenie takich materiałów celem zeskanowania do wersji elektronicznej, bo oryginały oczywiście zwrócimy – mówi Tomasz Gęsiarz wójt gminy Mstów.
Adam Jakubczak