Dzisiaj przypada 79. rocznica śmierci Ignacego Jana Paderewskiego, pianisty, kompozytora i współtwórcy niepodległej Polski. Prowadzona przez niego polityka oraz działalność kulturalna zapewniły mu miejsce w gronie najwybitniejszych osobowości pierwszej połowy XX wieku.
Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku. Jako trzynastolatek zaczął naukę w warszawskim Instytucie Muzycznym. Tam, przez pięć lat uczył się gry na fortepianie. Pod koniec lat 80. XIX wieku zagrał serię koncertów w Paryżu, a następnie w Londynie. Jego kariera zaczęła nabierać tempa – najpierw w Europie, a niedługo również poza jej granicami. Jak tłumaczy dr hab. Maciej Zagórski, dyrektor Instytutu Muzyki Uniwersytetu im. Jana Długosza, Ignacy Jan Paderewski był prawdziwą, niepowtarzalną gwiazdą muzyki.
– Jako pianista był kimś na miarę współczesnych gwiazd muzyki rozrywkowej. Gdy grał koncerty w Stanach Zjednoczonych, kolejki ustawiały się już dzień wcześniej. Ludzie tak bardzo chcieli go posłuchać. W wielu recenzjach z jego wystąpień profesjonalni krytycy pisali, że po minucie słuchania jego muzyki, zapominali kim są. Po prostu poddawali się prądowi muzyki, który wytwarzał Paderewski. Jego gra była czymś więcej niż techniką odgrywania dźwięków. Ktoś kiedyś powiedział, że to był człowiek, który pokazywał się za pomocą dźwięków.
O Paderewskim mówiono „król pianistów” i „największy mistrz”. Talent, praca i swoboda w nawiązywaniu relacji z ludźmi pomagały mu w budowaniu ścieżki zawodowej. Znany był w Europie, Ameryce i Australii. Sławę odniósł nie tylko w dziedzinie kultury. Artysta działał na międzynarodowym forum dyplomatycznym na rzecz odrodzenia państwa polskiego. Po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych w 1915 roku zorganizował kilkaset spotkań połączonych z koncertami, na których wzywał do udzielania pomocy walczącym o wolność Polakom. Mariusz Grzyb, historyk Muzeum Częstochowskiego wyjaśnia, w jaki sposób po I wojnie światowej, Ignacy Paderewski stanął na czele rządu.
– Po zakończeniu I wojny światowej w Polsce władze przejęły rządy socjalistyczne, które na Zachodzie budziły niepokój. Miano już przykład z Rosji, ogarniętej rewolucją bolszewicką. Bano się rozprzestrzenienia rewolucji. Tymczasem Europa była wykrwawiona po I wojnie światowej. Z uwagi na panującą sytuację Brytyjczycy podjęli z Paderewskim rozmowy czy nie zgodziłby się pojechać do Polski i stworzyć rządu, który by wszystko opanował. Paderewski zgodził się i po jakimś czasie spotkał się z Piłsudskim. Następnie marszałek wyraził zgodę na utworzenie rządu, który miał pojednać polskie stronnictwa. To się Paderewskiemu udało.
Rząd Paderewskiego konsekwentnie realizował program obrony granic i współpracy z polskimi sąsiadami. W 1919 roku, jako premier i minister spraw zagranicznych, podpisał w imieniu Polski traktat wersalski. Pełnienie funkcji premiera przez Ignacego Paderewskiego przypadło na trudny okres 20-lecia międzywojennego, pełnego sporów o kształt Rzeczypospolitej. Wiele razy dochodziło do kryzysów politycznych i gabinetowych. W 1922 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie powrócił do koncertowania. Ignacy Jan Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku. W 1992 roku jego prochy złożono w krypcie Archikatedry św. Jana w Warszawie. Pośmiertnie uhonorowano go Orderem Virtuti Militari.
ABK