15 października br. w Polsce odbędą się wybory parlamentarne. Radio Fiat rozpoczyna cykl materiałów informacyjnych, w których chcemy przedstawić najważniejsze, najbardziej przydatne informacje odnośnie wyborów. Odpowiedzi na stawiane pytania udziela Tomasz Doruchowski, dyrektor Krajowego Biura Wyborczego Delegatura w Częstochowie.
Udział w wyborach to przywilej, ale też społeczny obowiązek, który powinny wypełniać wszystkie uprawnione osoby. Ważne jest, żeby mieć świadomość po co są wybory i co dzięki nim osiągamy. Kogo będziemy wybierać i co będzie towarzyszyć wyborom wyjaśnia Tomasz Doruchowski:
– Wybory będziemy mieli parlamentarne, czyli do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej. Nasz obszar to jest okręg siedmiomandatowy, więc siedmiu posłów z tego regionu będzie wybranych do sejmu. I mamy też dwa okręgi do senatu. Okręg 69 obejmujący miasto Częstochowę, i okręg 68, który obejmuje gminy powiatu częstochowskiego, lublinieckiego, myszkowskiego i kłobuckiego. I z tych okręgów po jednym kandydacie na senatora również będziemy wybierać. A przy okazji wyborów do sejmu i senatu również będzie referendum ogólnokrajowe. Nie jest powiązane z wyborami, to jest tak jakby osobna akcja wyborcza, osobny protokół będzie przez komisję sporządzany.
Nadzór nad poprawnością wyborów i ich przygotowaniem prowadzą dwie instytucje: Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze:
– -Często mylone są te dwie instytucje. Rzeczywiście, Państwowa Komisja Wyborcza jest dużo mniejszym organem niż Krajowe Biuro Wyborcze, które jest tak naprawdę organem wykonawczym właśnie Państwowej Komisji Wyborczej. Państwowa Komisja Wyborcza, jako najwyższy organ wyborczy w Rzeczpospolitej Polskiej, czuwa nad przestrzeganiem w Polsce prawa wyborczego, organizuje wybory. Natomiast Krajowe Biuro Wyborcze zajmuje się wszystkimi aspektami technicznymi: od szkoleń komisji do przygotowania kart do głosowania.
Bezpośrednio w lokalach wyborczych wybory przeprowadzają Okręgowe Komisje Wyborcze:
– Obwodowe Komisje Wyborcze, które będą w dniu głosowania przeprowadzać głosowanie i ustalać wyniki, różnią się wielkością zależnie od obszaru, od ilości wyborców, których obsługują. Najmniejsze komisje mają siedem osób, a największe nawet trzynaście. To jest właśnie zależne od ilości mieszkańców na danym obszarze, w danym obwodzie głosowania. Komisje pracują oczywiście nie tylko w dniu wyborów, co jest esencją ich pracy, ale również już przed wyborami, będą przechodziły rozmaite szkolenia. Przewodniczący, zastępcy, wszyscy członkowie komisji będą przyjmować wszystkie materiały do głosowania, w tym karty do głosowania. I oczywiście już w dniu głosowania przeprowadzać głosowania, następnie ustalać wyniki głosowania do sejmu i senatu, ale również referendum.
Kto może zostać członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej? Czy taka osoba musi spełniać jakieś określone warunki?:
– Oczywiście taka osoba spełniać musi pewne warunki, bo musi być to przede wszystkim wyborca korzystający z pełni praw, w żaden sposób osoba nie pozbawiona tych praw jakimś orzeczeniem sądu. Może być to wyborca z terenu województwa śląskiego, wtedy w każdej komisji województwa śląskiego taka osoba może zasiadać. I oczywiście prawo zgłaszania w pierwszej kolejności mają komitety wyborcze, które zarejestrowały się w Państwowej Komisji Wyborczej. I te komitety w pierwszym kroku będą zgłaszać osoby do komisji. Mamy cztery takie komitety uprzywilejowane. Czyli członkowie tych komitetów, zgłoszeni przez te komitety, z automatu znajdą się w Obwodowych Komisjach Wyborczych. To są komitety Nowej Lewicy, Konfederacji, Prawa i Sprawiedliwości i Koalicji Obywatelskiej. Znajdą się tam na mocy przepisu z 2018 roku. Natomiast na pozostałe miejsca, pozostałe komitety wyborcze będą mogły zgłaszać kandydatów. W przypadku większej ilości zgłoszeń będziemy mieć losowania. Jeżeli tych zgłoszeń będzie mniej, to będzie konieczność uzupełnienia i w pierwszym kroku będą uzupełniać komitety, a na sam koniec, jeżeli dalej będzie brakować tych osób, to wtedy komisarze wyborczy mogą spośród wyborców powołać również osoby do komisji.
W lokalu wyborczym można spotkać tzw. męża zaufania. Kto może nim zostać i co należy do jego obowiązków?:
– Mężem zaufania również może zostać osoba korzystająca z pełni swoich praw. Oczywiście osoba pełnoletnia. Mężów zaufania mają prawo wyznaczyć komitety wyborcze, które zarejestrowały kandydatów do sejmu, czy kandydatów do senatu na danym obszarze. Pierwszy raz w historii ta funkcja będzie płatna. To będzie wysokość takiej diety dwieście czterdzieści złotych dla męża zaufania. Pod warunkiem, że przez pięć godzin obserwuje czynności przeprowadzania głosowania i uczestniczy później już przy ustalaniu wyników przez Obwodową Komisję Wyborczą. Mąż zaufania obserwuje wszystkie czynności Komisji i oczywiście później ma prawo wnieść uwagi merytoryczne do protokołu co do pracy Komisji, jeżeli Komisja robiła coś niezgodnie z wytycznymi, z kodeksem wyborczym.
W następnych rozmowach z dyrektorem Tomaszem Doruchowskim poruszać będziemy kolejne kwestie związane z wyborami. Jeżeli macie jakieś pytania, chcielibyście dowiedzieć się o czymś w związku z wyborami, przesyłajcie pytania na adres mailowy: radio@fiat.fm