Jutro minie 70 lat od chwili, gdy Warszawa powstała przeciw niemieckiej tyrani. Na całym przedwojennym polskim terytorium panował terror zaborocy. Niemcy likwidowali fizycznie Polaków i inne narody zamieszkujące II Rzeczpospolitą. Zabijali zarazem kulturę polską. Zabijali język polski. Zabijali właśność polską. Eufemistyczny język gazet i dokumentów z czasów okupacji nazywa mord “akcją doraźną”, a ludobójstwo “likwidacją”. To naturalne, że stolica Polski powstała. To naturalne, że żołnierze Armii Krajowej zdzierali swastyki i czarne orły z budynków.
Po powstaniu warszawiacy, mieszkańcy spalonego miasta, byli wiezieni do i przez Częstochowę. Część z nich zobaczyła jedynie zarys Jasnej Góry zza desek wagonu kolejowego, a 20 tys. ludzi już tutaj pozostało. Tak wielkie ilości uchodźców znalazły tutaj dom. Przybywali również żołnierze i dowódcy struktur podziemnych. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/07/ipn-1.mp3]
– wyjaśnia Sławomir Maślikowski z IPN. Wraz z najwyższymi dowódcami wojska polskiego, przybywali również szeregowi żołnierze. Dla częstochowskich cywili wiązało się to z ryzykiem, choć jednocześnie z nobilitacją miasta. Armia Krajowa stosowała wobec Niemców, między jesienią 1944 r. a styczniem 1945, system konspiracyjnych mieszkań, tzw. melin. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/07/ipn-2.mp3]
Wśród związków między Częstochową a Warszawą, jakich nie można zmierzyć i policzyć, jest też niewątpliwie tajna edukacja. Eksterminacja polskiej stolicy przez Niemców wywołała ucieczkę warszawskiej inteligencji. Kiedy Ci ludzie przybywali do Częstochowy, włączali się w życie konspiracyjne. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/07/ipn-3.mp3]
Szacuje się, że nawet 140 pracowników naukowych kształciło w Częstochowie grupę ok. 700 studentów. To liczba niewątpliwie znaczna. Zwłaszcza że wszystkie inicjatywy zniewolonych Polaków były podejmowane w stanie codziennego zagrożenia. [audio:https://czestochowskie24.pl/wp-content/uploads/2014/07/ipn-4.mp3]
– opowiada Juliusz Domagalski, prezes Okręgu Częstochowskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jutro Częstochowa oraz cały kraj oddadzą hołd powstańcom, którzy mieli odwagę takiemu traktowaniu powiedziec “stop”.
Krzysztof Rygalik
Plan uroczystości upamiętniających powstanie warszawskie w Częstochowie:
17.00 – msza święta w kościele pw Najświętszego Imienia Maryi, III Aleja Najświętszej Maryi Panny 56;
ok. 17.45 – przemarsz pod Pomnik Nieznanego Żołnierza, Aleja Sienkiewicza;
18.00 – rozpoczęcie uroczystości przy Pomniku: „Hymn Państwowy”, wystąpienia okolicznościowe, uczczenie minutą ciszy poległych w Powstaniu, złożenie kwiatów;
19.00 – “Zostali w pieśniach”- koncert muzyki powstańczej w Parku im. S. Staszica w wykonaniu chóru CANTATE DEO.
Organizatorem są: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Częstochowskiego i Prezydent Miasta Częstochowy.