Historia częstochowskiej kolei sięga połowy XIX stulecia. Powstała wtedy linia nosiła dumną nazwę Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, ale linia tak naprawdę kończyła się na południe od Częstochowy na stacji Maczki, zwanej również Granicą. Jest to wina zaborów kraju, w wyniku których Częstochowa znajdowała się pod rosyjską okupacją. Na początku XX wieku powstała druga istotna linia, Kolej Herbsko-Kielecka.
Historia głównego częstochowskiego dworca jest tak samo długa, jak historia kolei. Z biegiem lat zmieniały się plany, a o świetności dawnego dworca projektu Henryka Marconiego świadczą dziś, niestety, tylko szalety. Zmiany zachodzą na naszych oczach. W tym roku na dworcu Częstochowa Osobowa trwały prace prowadzone przez spółki Polskie Koleje Państwowe S.A. oraz PKP Polskie Linie Kolejowe, zarządcę infrastruktury.
Wraz z końcem roku kończy się remont dworca. Jego historię poprzedził dwie inne konstrukcje. – Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, wybudowany w latach 1845-46, oczywiście też ewoluował […]. Ulegał przebudowie. W 1903 r. inżynier architekt [Czesław] Domaniewski podniósł dworzec o jedno piętro, dobudował też wieżę. […] W takiej formie dworzec przetrwał do połowy lat 70. – mówi dr Juliusz Sętowski z Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy.
Budowa współczesnego dworca wiązała się z trwającym prawie dwie dekady zamieszaniem. Stary dworzec zniknął z pejzażu miasta, ale nie oznaczało to wybudowania nowego. – Na jego miejscu pojawiła się prosta, tymczasowa bryła pawilonu zastępczego, w którym znajdowały się kasy biletowe i poczekalnia, bardzo obskurna poczekalnia. To miał być budynek tymczasowy. Ta poczekalnia funkcjonowała tam prawie 20 lat. Mówimy o pawilonie od strony ul. Piłsudskiego, z kolei od strony ul. Wolności postawiono budynek zwany akwarium, ze względu na jego znaczące przeszklenie – mówi dr Sętowski. Wcześniej główne wyjście z dworca znajdowało się od strony Piłsudskiego. Współczesny budynek powstał w latach 1989-1996 od strony Wolności.
Zakres tegorocznych prac na głównym częstochowskim dworcu objął m.in. montaż systemu sygnalizacji pożarowej, wykonanie ścieżek komunikacyjnych dla niewidomych i niedowidzących, udrożnienie instalacji wentylacji, przygotowanie pokoju dla opiekuna z dzieckiem, ocieplenie łącznika, remont pochylni i sufitu w przejściu podziemnym.
Krzysztof Rygalik