Po raz pierwszy o prawach konsumentów można było usłyszeć w wygłoszonym w 1962 roku przemówieniu prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna Kennedy’ego. Sformułował on wówczas cztery podstawowe prawa konsumentów: do informacji, wyboru, bezpieczeństwa i reprezentacji. Takim reprezentantem konsumentów jest w Częstochowie Wojciech Krogulec, Miejski Rzecznik Konsumentów.
Przypadający 15 marca Światowy Dzień Konsumenta stał się okazją do rozmowy o prawach konsumentów oraz o tym, gdzie i jakiej pomocy w przypadku konfliktu ze sprzedającym czy wykonawcą zlecenia możemy szukać. Wojciech Krogulec, gość Poranka Radia Fiat, wyjaśnił w jakim zakresie realizuje swoje działania oraz jaka jest podstawa prawna, na której opiera się praca Rzecznika Konsumentów:
– W szeroko rozumianym pojęciu ochrony konsumentów, czyli wszystkich problemów na styku konsument-przedsiębiorca. Konsumentem jesteśmy wówczas, kiedy dokonujemy czynności prawnej z przedsiębiorcą, czyli zawieramy jakąkolwiek umowę sprzedaży, czy jakąkolwiek umowę dotyczącą świadczenia usług. Jakbyśmy sobie przeanalizowali, to codziennie dziesiątki takich umów zawieramy i kupujemy różnego rodzaju towary, zawieramy różnego rodzaju umowy dotyczące usług i jakikolwiek problemy, które na tym tle występują, to są właśnie problemy konsumentów. Najważniejszym takim aktem prawnym jest Ustawa o prawach konsumenta z 30 maja 2014 r., która została w ubiegłym roku znowelizowana i jest, że tak powiem, głównym źródłem podstawowych praw konsumentów w przypadku sprzedaży towarów i odpowiedzialności sprzedawcy za wady. Ta ustawa oczywiście, że wszystkiego nie reguluje. Ona, tak jak wspomniałem, reguluje w tym zakresie do obowiązków przedsiębiorcy, sprzedawcy towaru i odpowiedzialności za wady, jak również te szczególne przypadki umów zawieranych właśnie na odległość, czyli zakup przez internet, czy umowy zawierane poza sklepem.
Ogólnoświatowa cyfryzacja umożliwia nam obecnie kontakt praktycznie z każdym miejscem na kuli ziemskiej – również jeżeli chodzi o handel. Należy jednak pamiętać, że bez względu na to jak robimy zakupy – bezpośrednio w sklepie, czy przez internet – powinniśmy stosować się do pewnych zasad bezpieczeństwa:
– Jedna osoba lubi face-to-face robić zakupy, natomiast są osoby, które chcąc oszczędzić swój czas, robią takie zakupy przed ekranem i każdy z nich ma swoje plusy i minusy. W przypadku zakupów przez internet mamy prawo odstąpić od takiej umowy w terminie 14 dni bez podawania przyczyn, a takiego prawa nie mamy kiedy dokonujemy zakupu w sklepie stacjonarnym. Często na tym tle dochodzi do nieporozumień, bo zawsze powinniśmy pytać czy istnieje możliwość zwrotu, czy wymiany takiego towaru i na jakich warunkach. Każdy ze sprzedawców może dowolnie określić zasady przyjmowania takich zwrotów w sklepie stacjonarnym. Dokonując zakupu w sklepie powinniśmy trochę więcej takich staranności i ostrożności zachować. Sprawdzać przede wszystkim od kogo kupujemy – mówimy o sklepie internetowym – czy jest zarejestrowany na terenie naszego kraju czy na terenie Unii Europejskiej, bo wtedy łatwiej jest dochodzić praw od takiego przedsiębiorcy. Często niestety konsumenci robią zakupy od kogoś, kto nie podaje jakichkolwiek danych, płatność jest za pobraniem, a później w przypadku ewentualnego odstąpienia, czy reklamacji jest problem, bo nie bardzo wiadomo od kogo dochodzić swoich praw.
W przypadku kiedy czujemy się pokrzywdzeni przez sprzedawcę lub wykonawcę usługi powinniśmy zgłosić się do Miejskiego Rzecznika Konsumentów, który przyjmuje interesantów w siedzibie Urzędu Miasta Częstochowy. Mieszkańcy powiatu mogą zgłaszać się do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w siedzibie Starostwa Powiatowego.