Kleszcz to pajęczak żywiący się krwią, który bez pożywienia potrafi przetrwać aż dwa lata, a we wrześniu i w październiku często będzie atakował człowieka. W zasadzie kleszcz wcale nie jest pasożytem człowieka, ale w zurbanizowanym świecie człowiek nie pozostawił mu wyboru. Narząd gębowy kleszcza jest przystosowany do picia krwi oraz wyposażony w zęby, które pomagają pajęczakowi utrzymać się na skórze. Do bliskich spotkań z pasożytem wcale nie dochodzi w środku lasu. – Kleszcze tak naprawdę są groźne przez cały czas od początku wiosny aż po jesień – mówi Edyta Kapelka z Sekcji Oświaty Zdrowotnej częstochowskiego Sanepidu. – Możemy je spotkać przede wszystkim w lasach liściastych, ale występują również na łąkach i tutaj pamiętajmy o ogródkach, pamiętajmy o parkach.
Zabezpieczeniu przed kleszczem służą zarówno odpowiednie kosmetyki, jak i ubiór. Są to wysokie buty czy ubranie przylegające do ciała, które nie pozwoli pajęczakowi dostać się w niewidoczne miejsca. Oczywiście nie sprzyjają temu z jednej strony wysokie temperatury, z drugiej natomiast jasny kolor letnich strojów, który przyciąga pajęczaka.
Kleszcze stanowią realne zagrożenie z powodu roznoszonych chorób. Najczęściej rozpowszechnianą przez pasożyta chorobą, lecz nie jedyną, jest borelioza, która pierwotnie wywołuje zmiany na skórze i objawy grypopodobne, jak osłabienie, gorączka, ból głowy, a prowadzić może choćby do zapalenia mięśnia sercowego. Do jej zwalczenia konieczne jest przyjmowanie antybiotyków pod opieką lekarza. Innym roznoszonym przez kleszcza schorzeniem jest kleszczowe zapalenie mózgu, które pierwotnie również przyjmuje objawy grypopodobne, ale prowadzi np. do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu czy rdzenia kręgowego. Szkodliwość chorób odkleszczowych wynika nie tylko z poważnych konsekwencji infekcji. – Jeśli mówimy o samej boreliozie, nie mamy szczepień przeciwko tej chorobie, a więc możemy tylko zastosować profilaktykę – zauważa Edyta Kapelka. – Jeśli chodzi o kleszczowe zapalenie mózgu, co jest bardzo groźną chorobą przenoszoną również przez kleszcze, tutaj mamy szczepienia i możemy się zabezpieczyć. Najlepiej takie szczepienie wykonać przed sezonem letnim.
Krzysztof Rygalik