1 sierpnia 1944 roku to jeden z najważniejszych dni, który zapoczątkował jedne z najbardziej dramatycznych wydarzeń które zapisały się na kartach historii Polski. Powstanie Warszawskie, które planowane było na kilka dni, okazało się trwać ponad 2 miesiące. Między innymi o częstochowskich wątkach Powstania Warszawskiego rozmawialiśmy z gościem Poranka Radia Fiat Mariuszem Grzybem, historykiem z Muzeum Częstochowskiego.
Jaki jest najważniejszy aspekt Powstania Warszawskiego związany z Częstochową, wyjaśnia Mariusz Grzyb:
– Najbardziej znaczący wątek nie jest związany z ludźmi, lecz z urządzeniem. Mowa tu o radiostacji powstańczej „Błyskawica”, której twórcą był Antoni Zębik z Częstochowy, który był również dowódcą radiostacji VII Dywizji Piechoty Wojska Polskiego, stacjonującej w Częstochowie. W 1939 roku, Zębik dostał rozkaz zniszczenia radiostacji częstochowskich krótkofalowców, które znajdowały się na poczcie przy ul. Kopernika. Elementy tych urządzeń ukrył we własnym domu. Istnieją dwie radiostacje stworzone przez Zębika, jedna z nich jest dostępna w Muzeum Częstochowskim.
Antoni Zębik nie jest jedyną osobą, którą powinno się wymieniać jako zasłużonego w czasie Powstania Warszawskiego, było ich o wiele więcej:
– Wymieniłbym w tym miejscu druha Eugeniusza Stasieckiego oraz Piotra Poleskiego znanego szerzej jako Piotr Pomian. Był on nauczycielem szkół powszechnych w Radomiu i Cykarzewie k. Częstochowy, zaś od 1935 uczył w samej Częstochowie, w Szkole Publicznej nr 21. Przez cały czas działał jako harcerz. Od jesieni 1941 przebywał w Warszawie. 16 sierpnia 1944 poległ podczas natarcia dwóch plutonów na ul. Stawki. Było tam wówczas getto. Należy wspomnieć o Józefie Rybickim ps. „Andrzej”, który był szefem Kedywu, a także o Gustawie Grackim, o sanitariuszce Barbarze Sielewicz. Znamy z nazwiska osoby takie jak Władysław Aniołek, Bogumiła Kulik czy ks. Antoni Marchewka.
W tym roku częstochowskie uroczystości upamiętniające 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego rozpocznie Msza św., sprawowana w kościele Najświętszego Imienia Maryi o godzinie 17:00. Po niej uczestnicy przejdą pod Pomnik Nieznanego Żołnierza w alei Sienkiewicza, gdzie odbędzie się dalsza część obchodów.