13 lipca 1869 roku Przyrów został pozbawiony praw miejskich, formalnie za udział w Powstaniu Styczniowym – od 1 stycznia 2024 te prawa odzyska. Między innymi o tym w Poranku Radia Fiat opowiadał wójt Gminy Przyrów, Robert Nowak.
Skąd inicjatywa starania się o przywrócenie praw? Odpowiada gość porannej rozmowy:
– Tak szczerze mówiąc to, myśleliśmy o tym już ponad 10 lat temu, żeby taki proces rozpocząć w momencie kiedy obchodziliśmy 640-lecie lokacji Przyrowa, bo Przyrów miał nadane prawa lokacyjne 15 marca 1369 roku na zamku w Olsztynie. Od tego czasu przez 501 lat był miastem, później 153 lata wsią i teraz znowu wracamy do tej historii miejskiej. Myśleliśmy 10 lat temu, ale niestety warunki wtedy panujące, przepisy dawały bardzo marne szanse na to, żeby się udało. Głównym powodem było to, że wtedy była wymagana liczba mieszkańców i było wymagane referendum zgodnie z ordynacją wyborczą, czyli chodziło o osiągnięcie progu wyborczego. W tej chwili te przepisy się zmieniły i łatwiej odzyskać prawa miejskie i zaczęliśmy się wspólnie z Panią Przewodniczącą Rady nad tym zastanawiać. Zainspirowali inni, to znaczy byliśmy z wizytą w województwie świętokrzyskim, między innymi w gminie Nowy Korczyn, która odzyskała prawa miejskie 3 lata temu. Porozmawialiśmy tam z panem burmistrzem, z przewodniczącą Rady Miejskiej, jakie to niesie możliwości, z czym się je. Później byliśmy również we Włodowicach, które ostatnio odzyskały, no i oczywiście z panem burmistrzem Kucharskim też rozmawialiśmy, uznaliśmy, że, że jeżeli ludzie będą chcieć to warto, byłoby taki proces rozpocząć i ten proces rozpoczęliśmy zebraniem wiejskim w Przyrowie, żeby ludzie się wypowiedzieli, czy chcą wrócić do tych tradycji miejskich.
W związku z odzyskaniem praw miejskich pojawiało się wiele obaw o niekorzystne zmiany dla mieszkańców. Jak zapewnia wójt Robert Nowak – będą to tylko zmiany formalne:
– Najczęściej powtarzane obawy to było to, że podatki wzrosną, że opłaty za ścieki, za śmieci wzrosną. Nie, nic się nie zmieni. Wysokość podatków absolutnie nie zależy od statusu miejscowości. Wysokość podatków jest uchwalana przez radnych i nie da się zastosować dwóch stawek, czyli w jednej miejscowości w danej gminie podwyższyć podatki, a w innych nie. Tutaj się nic nie zmienia. W zasadzie również jeśli chodzi o organizację pracy urzędu, się nic nie zmienia poza nazewnictwem, czyli zmieniamy statut, zmienimy pieczątki, zmienimy szyldy. Nie zmienia się, bo to też był argument często powtarzany, że wzrośnie wynagrodzenie burmistrza, pracowników i radnych, no też tak nie będzie, uspokajam. Pracujemy dokładnie na tych samych zasadach. Dla mieszkańców nic się nie zmienia, jeśli chodzi o sytuację taką socjalno-bytową. Nie ma też potrzeby wymiany żadnych dokumentów.
Cała rozmowa z wójtem Gminy Przyrów dostępna jest na kanale Radia Fiat na platformie YouTube.