Porozumienia sierpniowe – cztery porozumienia zawarte przez rząd PRL z komitetami strajkowymi powstałymi w 1980. Porozumienia te zakończyły wydarzenia Sierpnia 1980. O tym, jak tamte momenty ukształtowały rzeczywistość, w Poranku Radia Fiat mówił Jacek Strączyński, przewodniczący Zarządu Regionu Częstochowskiego NSZZ “Solidarność”.
Dziś (30 sierpnia), mijają dokładnie 43 lata od podpisania tak zwanych porozumień sierpniowych. – Gdyby nie te dokumenty Solidarność by pewnie nie istniała… – mówił gość porannej rozmowy:
– Gdyby nie podpisano porozumień, Solidarność pewnie by nie powstała. Nikt nie wie, jak wyglądałaby nasza ojczyzna po sierpniu 1980 roku. Ten rok oznaczał kolejny zryw pracowniczy w Polsce. Po 1945 roku, kiedy wyzwoliliśmy się z hitleryzmu, wpadliśmy w komunizm, a rację miała jedynie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i ci, którzy jej służyli. Pracownicy nie mieli nic do powiedzenia. Strajki wybuchły już w lipcu 1980, warto przypomnieć również o wydarzeniach w Poznaniu 1968 oraz 1976, a także w Gdyni roku 1970. Zrywy robotnicze były tam krwawo tłumione. Kolejnym zrywem pracowniczym jest ten, który rozpoczął się w lipcu 1980, kiedy zaczęto wprowadzać znaczne podwyżki cen żywności. Społeczeństwo nie wytrzymało, doszło do protestów w zakładach pracy. Pierwsze porozumienia zostały podpisane w 30 sierpnia w Szczecinie, kolejne 31 sierpnia w Gdańsku, 3 września w Jastrzębiu oraz w Dąbrowie Górniczej 11 września. Wtedy to zaczął powstawać Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, chociaż wtedy był t jeszcze ruch społeczny.
Zasady działania Solidarności zmieniały się każdego roku, jednak cel był i jest jeden – obrona praw pracowniczych. Jak wygląda to obecnie i co udaje się osiągać?
– Obecnie musimy pilnować tego, czego dokonaliśmy, nie pozwolić zabrać tego, co mamy, a także walczyć o kolejne przywileje pracownicze. Naszym ostatnim sukcesem były emerytury pomostowe o charakterze wygasającym. Po długich rozmowach przedstawicieli Solidarności ze stroną rządową, emerytury te zostały przywrócone. Ci, którzy ciężko pracują a nie mają już zdrowia, czasem mają problemy z badaniami okresowymi, których lekarz nie chce podpisać. Co wtedy…? Gdy do emerytury został jeszcze jakiś czas, a pracy dla takiej osoby nie było, człowiek szedł na zasiłek lub świadczenie przedemerytalne. Teraz, emerytury pomostowe nie mają już charakteru wygaszającego. Szczególni pracownicy mogą iść na wcześniejszą emeryturę. Szczególne stanowiska pracy się zmieniają, wszystko podlega weryfikacji. Powrót emerytur pomostowych to duży sukces.
Porozumienia podpisane w 1980 roku otworzyły nowy rozdział w historii Polski. Umożliwiły one powstanie NSZZ “Solidarność”, a także przyjęcie ważnych reform. Ograniczenie cenzury, przywrócenie zwolnionych pracowników oraz obranie kursu ku większej samodzielności przedsiębiorstw stanowiły kluczowe obietnice władz, które zaowocowały dalszymi przemianami w kraju i regionie.