3 maja obchodzimy Święto Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski oraz rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 maja. Dla Częstochowy dzień ten jest szczególny, bowiem wówczas przypada także święto patronackie naszej archidiecezji.
Polska w 1656 roku została oddana przez króla Jana Kazimierza pod opiekę Matki Bożej. Święto Królowej Polski zostało ustanowione najpierw dla archidiecezji lwowskiej, a następnie – w 1924 roku – zostało rozszerzone na całą Polskę. Data 3 maja została przypisana świętu przez Kongregację Obrzędów w 1923 roku. O historii tego święta opowiada rzecznik prasowy archidiecezji częstochowskiej, ks. Mariusz Bakalarz:
– To dzień, który przypomina nam o historii naszego narodu. Prowadzi on do wydarzeń, które rozegrały się w trakcie potopu szwedzkiego. Po jego zakończeniu król Jan Kazimierz ślubował wystarać się o święto ku czci Najświętszej Maryi Panny. Ten dzień decyzją Świętej Stolicy obchodzimy właśnie 3 maja. Nie przypadkowo splata się on z wydarzeniami z 1791. Tego dnia chcemy dziękować Bogu za obecność Matki Bożej w historii Polski.
Najświętsza Maryja Panna to także główna patronka archidiecezji częstochowskiej, dlatego dzień 3 maja ma dla nas szczególne znaczenie. O tym, dlaczego Matka Boża została patronką naszej archidiecezji, mówi ks. Bakalarz:
– Archidiecezja częstochowska ma szczególną patronkę. Stolica Apostolska ustanowiła patronką Najświętszą Maryję Pannę w tytule Królowej Polski. Obchodzimy też święto patronalne metropolii częstochowskiej. Wybór tytułu Królowej Polski związany jest z tym, że przyjęło się mówić o Częstochowie jako o duchowej stolicy Polski. Z uwagi na ten nieoficjalny tytuł, Królowa Polski jest patronką i opiekunką kościoła częstochowskiego. Kościół częstochowski dziękuję Najświętszej Maryi Pannie za jej obecność w naszej historii, za opiekę.
Główną świątynią archidiecezji jest Bazylika Archikatedralna Świętej Rodzinny. 29 października 2023 roku miną 73 lata od uroczystej konsekracji tej świątyni. Dokonał jej bp Teodor Kubina w Uroczystość Chrystusa Króla w 1950 roku.
3 maja przypada również 232. rocznica ustanowienia Konstytucji 3 maja. Była to pierwsza w Europie i drugą na świecie konstytucja. Choć obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, uznawana jest za niepodważalne osiągnięcie narodu polskiego, który z zaangażowaniem walczył o niezależność swojego kraju.
W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja warto też przypomnieć, jak duży wkład w jej tworzenie miał również Kościół katolicki. – Przykładem walki o niezależność Ojczyzny może być, chociażby ks. Piotr Skarga – wyjaśnia ks. Bakalarz:
– Kiedyś obchodziliśmy uroczystość NMP Królowej Korony Polskiej. Teraz nie jesteśmy już królestwem, a republiką, dlatego nazwa się zmieniła. Pozostała jednak święta natura tej uroczystości. Czcimy Maryję jako Królową Polski – naszą opiekunkę i troskliwą matkę. Dla archidiecezji częstochowskiej jest to dzień szczególnie istotny. 3 maja obchodzimy przecież święto patronalne naszej archidiecezji.
Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 Maja początkowo przechowywany był w zbiorach Archiwum Publicznego Potockich zgromadzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego. W latach 70. XIX wieku archiwum zostało przekazane do podkrakowskich Krzeszowic, a po 1945 roku powróciło do Warszawy i znalazło się w Archiwum Głównym Akt Dawnych.
LN