28 października 1925 roku to bardzo ważna data dla wszystkich wiernych Kościoła częstochowskiego. 98 lat temu papież Pius XI bullą „Vixdum Poloniae unitas” ustanowił nowy podział administracyjny Kościoła w Polsce. Na mocy jej postanowień, w ramach nowo powstałej metropolii krakowskiej ustanowiono pięć diecezji, wśród których była także diecezja częstochowska.
– Każda taka rocznica jest okazją do przypomnienia osób, dzięki którym nasza diecezja powstała i okazją do dziękowania Bogu za ich posługę – powiedział metropolita częstochowski abp Wacław Depo. – Bardzo się cieszę, że będę mógł stanąć przy ołtarzu w katedrze, w jej wnętrzu i dziękować Bogu za przede wszystkim osoby, które były u początkach zaistnienia diecezji, czyli w tym wypadku mówimy o papieżu Piusie XI, mówimy również o pierwszym biskupie, jakim jest biskup Teodor Kubina i wszystkie inne osoby, czy to kapłani, osoby życia konsekrowanego, czy sami wierni, którzy usłyszeli o tym, że Kościół poprzez takie decyzje, jak oddzielenie tutaj z macierzystej diecezji właśnie włocławskiej, która notabene teraz akurat niedługo kończy peregrynację obrazu Matki Bożej i przekaże ją do nas, na nasze drogi, naszej posługi i naszego życia. To właśnie z pewnością było to radosne jakieś oznajmienie, ale pokazywało ogrom zadań, które stoją przed tym nowym Kościołem. Po pierwsze integracji ludzi, bo przecież wtedy diecezja częstochowska obejmowała również teren nie tylko Zagłębia, ale już i Śląska i aż po nie tylko Wieluń, ale i Wieruszów i znowu w tych miejscach, które były naszym zadaniem, a z kolei jeszcze biorąc pod uwagę, że była mała liczba księży, bo już podobnie jak i w ostatnich dopiero dziesiątkach lat pomnożyły się parafie naszej diecezji i jest ich ponad 300, ale wtedy było mniej, ale dostępność ludzi do Kościoła była bardzo utrudniona. I to zadanie jednoczenia ludzi wokół Kościoła, wokół spraw, które wcale nie były łatwe, bo to było zaledwie pierwsze dziesięciolecie zaistnienia od niepodległości Polski. Dlatego wydaje mi się, że to była olbrzymia praca i tutaj jeszcze raz trzeba wspomnieć biskupa Kubinę, który przez wiele lat był sam w tym zadaniu pastorskim jednoczącym kapłanów i ludzi z Bogiem i między sobą.
– Potrzebę istnienia diecezji w Częstochowie dostrzegano już dużo wcześniej, ale dopiero konkordat zawarty między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską w dniu 10 lutego 1925 r. tę możliwość, proponowaną już wcześniej przez Episkopat Polski, przewidywał i uczynił realną. Motywem powstania diecezji była dynamicznie zmieniająca się sytuacja społeczno-ekonomiczna na terenie regionu częstochowskiego, która miała miejsce na przełomie XIX i XX – mówi ks. Mariusz Bakalarz, rzecznik archidiecezji częstochowskiej:
– 28 października 1925 roku papież Pius XI bullą „Vixdum Poloniae unitas” zreformował administrację kościelną w Polsce. Trzeba pamiętać, że jest to czas po I wojnie światowej, kiedy nie tylko zmieniły się układy polityczne, ale przede wszystkim po 123 latach Polska odzyskała niepodległość. Należało także więc ujednolicić administrację kościelną i duszpasterstwo. Zmieniły się także realia. Choć może dziś na to nie zwracamy uwagi, albo nie mamy takiej świadomości, Częstochowa była wówczas jednym z największych miast ówczesnej Polski. Była miastem przemysłowym, bardzo gwałtownie rozwijającym się. Stąd zapadła decyzja, aby w Częstochowie powstała stolica biskupia, aby Częstochowa stała się stolicą diecezji. Diecezja Częstochowska powstała z dwóch diecezji. Ta część, w której znajduje się Częstochowa należała do tej pory, warto to zauważyć, do diecezji kujawsko-kaliskiej, czyli włocławskiej. Nasza stolica biskupia była w odległym Włocławku, zaś w Częstochowie rezydował biskup pomocniczy. Były tu także niektóre urzędy kurialne dla tej części diecezji włocławskiej. Pierwszym biskupem nowo powstałej diecezji został mianowany ksiądz Teodor Kubina, kapłan diecezji katowickiej, znany społecznik, twórca Gościa Niedzielnego, wydawca, człowiek o bardzo szerokich horyzontach. Kościołem katedralnym został wyznaczony kościół Świętej Rodziny, budujący się jeszcze wówczas w bardzo mozolny sposób, największy wówczas kościół w Polsce.
Rocznicę poświęcenia Bazyliki Archikatedralnej Kościół Częstochowski obchodził będzie w niedzielę 29 października. Mszy św. o godz. 12.00 przewodniczył będzie metropolita częstochowski abp Wacław Depo.