Wysłannicy Boga na ziemi, którzy strzegą ludzi przed złem – 2 października Aniołowie Stróżowie obchodzą swoje wyjątkowe święto. Modlimy się do nich w czasie Pacierza, prosząc o opiekę i rady w życiu codziennym. To istoty boskie, którym Stwórca powierzył specjalne zadania wobec ludzi. Mają opiekować się Jego ziemskimi dziećmi, chroniąc je przed niebezpieczeństwami.
Ojcowie Kościoła już od najdawniejszych czasów nazywali ich przyjaciółmi, pomocnikami i stróżami. Bóg wysyła aniołów na ziemię, aby prowadziły ludzi do świętości. Opiekują się pojedynczymi osobami oraz całymi społecznościami. Jak zaznacza abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, aniołowie to istoty faktyczne istniejące. Nie są bajką, a prawdą: – Świat aniołów to jest realność bytowa, istot stworzonych w celu pomocy naszego zbawienia. I tak objawia nam to Pismo Święte, zwłaszcza autor Listu do Hebrajczyków, który pokazuje nam ich funkcję, ich rolę w naszym życiu, ale trzeba najpierw uwierzyć, że aniołowie są prawdziwi. Zwykliśmy ich przywoływać w bajkach, filmach, które mam wrażenie, pozbawiają ich realności. A Pan Bóg człowiekowi dał właśnie aniołów po to, żeby go strzegli na różnych drogach i to bardzo często występuje w psalmach, które są też dziedzictwem nie tylko wiary, ale i kultury i pokazują, że oni towarzyszą na naszych drogach.
Geneza święta Aniołów Stróżów w liturgii Kościoła katolickiego sięga mniej więcej XV w. Niebiańskich opiekunów czczono głównie we Francji i Hiszpanii. Później kult rozszerzył się na inne kraje, pojawiając się również w Polsce, o czym więcej mówi oo. Stanisław Rudziński, kustosz zbiorów sztuki fotywnej na Jasnej Górze: – Otóż temat aniołów jest bardzo popularny od XVII wieku, zwłaszcza kult aniołów stróżów. Tu może sobie wyjaśnimy takie pojęcie dotyczące tej hierarchii anielskiej, bo są przedstawieni archaniołowie, zwłaszcza trzej archaniołowie: Gabriel, Rafał i Michał. Natomiast gdybyśmy sięgnęli do duchowości, do tego, co Kościół nam ukazuje, otóż na temat aniołów jest takie dzieło, wybitnego teologa jeszcze z pierwszych wieków chrześcijaństwa, Dionizego, który ukazuje w swoim dziele De Celestis Hierarchia istnienie aż siedmiu chórów anielskich!
I tak poza znanymi większości ludziom – nie tylko chrześcijanom – aniołom i archaniołom, w części teologii Kościoła, nazywanej angeologią, wyróżniamy poza dwoma pierwszymi grupami Zwierzchności, Władze, Moce, Panowania, Trony, Cherubinów i Serafinowów. Trzy ostatnie hierarchie mają znajdować się najbliżej tronu Boga. Co jednak oznacza samo imię „anioł”? Czy zawiera w sobie jakiś opis natury tych duchów? – Imię Anioł nie oznacza natury, lecz zadanie. Czyli te święte duchy w niebie są zawsze duchami, ale nie zawsze można je nazywać aniołami, lecz tylko aniołami wówczas, kiedy przybywają, aby coś nam oznajmić. Szereg tych chórów jest ukazanych właśnie w takiej hierarchii. Zresztą zawsze w Kościele hierarchia obowiązuje, więc jest też ten obraz wzięty z tej hierarchii tych czystych duchów wysyłanych przez Boga.
Mimo iż aniołowie stanowią w teologi chrześcijańskiej najniższą rangę duchowych istot, tak dla zwyczajnych ludzi mogą być tymi najważniejszymi. Jak przypomina oo. Rudziński, każdy z nas ma swojego anioła opiekuna, stróża, który wspiera nas w trudach życia: – Ten najniższy chór anielski, każdy z nas ma właśnie ten moc, pomoc też daną przez Boga w postaci anioła stróża. Każdy powinien modlić się do swojego anioła stróża. I taką modlitwę znamy z czasów dzieciństwa, chyba Aniele, Boże, Stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój rano, wieczór, we dnie w nocy bądź mi zawsze ku pomocy. Taką modlitwę chyba większości z nas nauczyli nas, tej takiej modlitwy rodzice i ona towarzyszy nam przez całe życie.
Święto Aniołów Stróżów to dobry moment, by pomodlić się do naszych opiekunów, aby Ci, jak zaznacza ks. Mariusz Bakalarz, rzecznik archidiecezji częstochowskiej, zanieśli nasze modlitwy dalej, do samego Boga: – Kiedy modlimy się do świętych, do aniołów, czy nawet do samej Matki Bożej, to warto pamiętać, że my w gruncie rzeczy nasze modlitwy kierujemy do samego Boga. Nasze modlitwy przez wstawiennictwo świętych, aniołów świętych czy Matki Bożej. My zwracamy się do nich o pośrednictwo i o wsparcie. Tak samo jak prosimy innych ludzi o modlitwę tutaj na ziemi. Prosimy innych, żeby za nas się pomodlili. Prosimy o wstawiennictwo i to jest zupełnie oczywiste i nikt chyba raczej tutaj nie ma z tym problemu. Tak samo właśnie prosimy o wstawiennictwo tych, którzy są już tam przed Panem. Czy świętych, którzy jak wierzymy, są już zbawieni, są w Bożej obecności, czy aniołów, którzy Bogu towarzyszą tam po tamtej stronie rzeczywistości. Nasza modlitwa więc zawsze jest skierowana do Boga, zawsze do Niego jest zwrócona, a ta modlitwa skierowana do świętych jest tak naprawdę prośbą o ich wstawiennictwo i orędownictwo.
Aniołowie byli obecni w nauczaniu Kościoła już od pierwszych wieków chrześcijaństwa. Pierwsze wzmianki o ich kulcie pojawiły się już w św. Justyna około 165 roku naszej ery, w pierwszej Apologii. Św. Cyprian nazwał ich naszymi przyjaciółmi, św. Ambroży określił duchy mianem pomocników, z kolei św. Bazyli widział nich pedagogów.