W piątek, 24 listopada o godz. 17:00 w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II odbył się pierwszy dzień IX Przeglądu Filmów Dokumentalnych Niepoprawnie Prawdziwych pod hasłem „Poznacie Prawdę, a prawda was wyzwoli”. Organizowany przez Muzeum we współpracy z Katolickim Stowarzyszeniem Dziennikarzy. Na wydarzeniu nie zabrakło również gości specjalnych i honorowych.
Prof. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, omówił ramy przeglądu filmów dokumentalnych na przykładzie spektaklu Teatru Telewizji Polskiej „Gablota Wrocławska”:
– W ramach IX Festiwalu Filmów Dokumentalnych odbywa się projekcja wielu interesujących filmów. Jednym z nich jest spektakl Teatru Telewizji Gablota Wrocławska, spektakl sprzed kilkunastu lat. Dotyczący pewnych wydarzeń, które miały miejsce we Wrocławiu i Dolnym Śląsku w latach 90., kiedy to z ogromnymi trudnościami usiłowano w tym wydaniu lokalnym doprowadzić do sytuacji, podejmowania jakiegoś rodzaju rozliczeń z systemem komunistycznym. Wtedy próbowano i ostatecznie zorganizowano wystawę poświęconą tym, którzy tworzyli system komunistyczny i pracowali w aparacie terroru, czyli funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa, prokuratorzy, sędziowie. Poprzez wystawę pokazywano tragiczne losy ludzi, którzy w czasie Stalinizmu zostali zamęczeni, skazani na karę śmierci i straceni.
Poruszając temat komunizmu w Polsce, prof. Szwagrzyk wyjaśnia skutki poprzedniego ustroju jakie odczuwa nie tylko pokolenie „w średnim wieku”:
– Skutki działalności odczuwali nie tylko nasi ojcowie, nasi dziadkowie czy my ludzie średniego i starszego pokolenia, ale skutki odczuwa także młode pokolenie (mimo, że mogą tego nie widzieć) będą również odczuwali je następni. Mamy do czynienia z tysiącami ofiar, których nie możemy odnaleźć, mamy zaniechania w zakresie rozliczenia zbrodniarzy systemu komunistycznego, a trudno żyć w państwie, które jest praworządne, demokratyczne, a w którym mówi się, że tamten system w zasadzie nie powinien podlegać rozliczeniom.
Profesor zwraca uwagę, że spektakl w reżyserii Jana Komasy, mimo upływu lat jest dalej aktualny:
-Spektakl z roku 2007 w reżyserii Jana Komasy przybliża zdarzenia sprzed lat. Cieszę się, że mimo, upływu czasu, tak naprawdę to jego przesłanie jest ciągle aktualne. Są pytania o to, czy my jako Polacy, społeczeństwo, jako państwo rozliczyliśmy się z systemem komunistycznym, czy też nie. Pytania o to, w jakim dzisiaj jesteśmy stanie oraz momencie. Czy nas w ogóle interesują, jako społeczeństwo sprawy sprzed lat. Czy jesteśmy w tej swojej współczesności, nowoczesności tak bardzo współcześni, że historia nas kompletnie już nie interesuje.
Jak na film o trudnej tematyce ukazujących historię komunizmu zareagowała licznie zebrana młodzież, mówił profesor Krzysztof Szwagrzyk: (o porannym przeglądzie filmów pisaliśmy tutaj).
– Na projekcji porannej, gdzie było bardzo wiele młodzieży to stwierdzam, że ich zainteresowanie i odbiór tego spektaklu był bardzo pozytywny. To zrobiło na nich wrażenie i zrozumieli, że ten kawałek historii, który mogli obejrzeć na ekranie, jest bardzo prawdziwy. Po drugie, to jest opowieść o historii, której nie mogą zobaczyć i usłyszeć, siedząc tylko w szkolnej ławce czy wyczytać z podręcznika. Myślę, że to, co z tego spektaklu, szczególnie młodzież mogła wynieść, to przekonanie, że wbrew temu co nieraz różne środowiska usiłują nam wmówić, że system komunistyczny był może nieco uboższy niż inne systemy, ale w zasadzie był normalnym systemem politycznym, a nie systemem totalitarnym, który pozostawił za sobą ofiary, cierpienie i śmierć.
S. Ruth Kawa ze Zgromadzenia Zakonnego Sióstr Felicjanek mówi o celu swojej wizyty podczas przeglądu filmowego:
S. Ruth Kawa ze Zgromadzenia Sióstr Felicjanek mówi o celu swojej wizyty w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II:
– Jestem tutaj jako Nazaretanka, która długo pracowała w Warszawskiej Szkole, bo historia w filmie mówi właśnie o Szkole Sióstr Nazaretanek oraz tajnym nauczaniu. Uznano, że jeśli będą jakieś pytania, jakieś tematy, które można podjąć, to jakoś sobie z nimi poradzę, ponieważ Panie, które w filmie dokumentalnym występują wspominają swoje lata szkolne i wojenne. Część z nich miałam okazję poznać, czasami niestety być na ich pogrzebach. Temat jest mi znany, a jeśli chodzi o film, to powiedziałabym, że składa się z dwóch wyraźnie oddzielnych części. Formalnej i krótkiej animowanej. Każdy maturzysta wie, że gdy kwitną kasztany, to zbliża się matura. W dokumencie ta matura jest tragiczna, bo po niej właśnie maturzystka idzie do powstania i leje się krew. Natomiast druga część filmu ta dokumentalna, to bardzo cenny materiał wspomnieniowy z warszawskiej szkoły, a powiem tylko, że Szkoła Sióstr Nazaretanek w Warszawie założona była w 1919 roku i istnieje nieprzerwanie do dzisiaj. Co jest o tyle ciekawe, że podczas gdy wiele katolickich szkół likwidowano w okresie komunizmu, tak się ostała.
Krzysztof Witkowski, dyrektor muzeum dzieli się swoim zaskoczeniem związanym z poważnym podejściem dzieci i młodzieży do prezentowanych na przeglądzie treści:
– Czekaliśmy rano na księdza arcybiskupa, w związku z powyższym miała młodzież chwilę czasu, żeby wykorzystać go na inne rzeczy, czyli grali, słuchali muzyki, rozmawiali, ale kiedy rozpoczął się film, od pierwszej minuty do samego końca była totalna cisza. W takim skupieniu, w takim niedowierzaniu na to, co widzą, a to były realne rzeczy, które po prześladowaniach stalinowskich miały w naszym kraju swoje miejsce. Byłem bardzo wzruszony ich postawą wobec historii.
IX Przegląd Filmów Dokumentalnych Niepoprawnie Prawdziwych pod hasłem „Poznacie Prawdę, a prawda was wyzwoli” odbywa się pod patronatem metropolity częstochowskiego, abp. Wacława Depo.
EG
Galeria: Radio Fiat
